-
Recientemente ha aparecido en prensa la noticia sobre la voluntad del gobierno español de aplicar la llamada «frontera inteligente» en los pasos fronterizos de Ceuta y Melilla con el fin de ejercer un mayor control de seguridad mediante el uso de inteligencia artificial a través de la recogida de datos biométricos (reconocimiento facial, huellas dactilares…). Frente a esta noticia, las abajo firmantes manifestamos nuestra preocupación y creemos necesario alertar de los peligros asociados a este tipo de decisiones políticas que conlleva el uso de la inteligencia artificial.
Los duros controles fronterizos son espacios de potencial vulneración de derechos:
• Vulneración de derechos fundamentales: el impacto en los derechos básicos que puede tener en un futuro la recopilación de datos biométricos como ya ocurre en aplicación del Convenio de Dublín. Los traslados de personas solicitantes de asilo de un estado miembro a otro en contra de su voluntad, en aumento en los últimos años, han sido, en parte, propiciadas por la recopilación de datos
biométricos, como sus huellas dactilares.
• Violación de la privacidad: los datos biométricos son datos intrínsecos a las personas. La recopilación de datos biométricos en personas sin pasaporte europeo no cumple con el principio de proporcionalidad. Estas personas se encuentran a menudo en situación de vulnerabilidad y no se tienen en cuenta las consecuencias no deseadas de disponer de unos datos biométricos de personas que no cuentan con mecanismos de protección, garantía, y reparación adecuados.
• Discriminación y criminalización. La aplicación de la “frontera inteligente” como un elemento de lucha contra el terrorismo supone un peligro de discriminación y criminalización y la convierte en un nuevo dispositivo racista dentro del Estado Español. Las políticas antiterroristas a menudo han resultado una herramienta de propagación de la islamofobia, que han tenido como consecuencia un rechazo generalizado hacia la población migrante y racializada. Es de sobra conocido que los algoritmos de reconocimiento facial suelen arrojar falsos positivos y falsos negativos en rostros no caucásicos, lo cual, en este contexto concreto, podría suponer graves consecuencias para personas identificadas erróneamente como sospechosas de actos terroristas. La utilización de IA para el control fronterizo profundizaría la estigmatización y criminalización de grupos de personas que ya se encuentran en una gran situación de vulnerabilidad y/o exclusión.
• Transparencia y auditabilidad. El procedimiento adolece de una falta de transparencia tanto en la forma, como en el fondo. Tampoco se menciona la auditabilidad y publicidad de los algoritmos. Por las informaciones conocidas, no se habla de que los algoritmos que se empleen sean auditables y/o explicables, tampoco de mecanismos de trazabilidad que permitan supervisión humana ni de políticas de protección de datos.
• Mecanismos de control y revisión. Resulta imprescindible incorporar mecanismos de control y revisión de los procedimientos algorítmicos que permitan enmendar errores de manera ágil por grupos de personas independientes en los que han de poder participar entidades en defensa de los derechos humanos y antirracistas. El uso de estos sistemas de reconocimiento facial supone una doble securitización del proceso, que estigmatiza pero también diluye la responsabilidad humana y política ante los daños, efectos indeseados o consecuencias negativas de su uso.Por todo ello, la aplicación de mecanismos de inteligencia artificial en el control fronterizo supone un peligro de vulneración de derechos humanos, discriminación, criminalización y violación de la privacidad.
Por ello exigimos:
• La aplicación de la regulación de la IA y protección de datos elaborada por la Comisión Europea también a contextos y situaciones que se consideran de tipo “securitario”, no puede haber vacío legal en este ámbito.
• La derogación del Reglamento UE 2017/2226 del Parlamento Europeo y del Consejo 30/11 /17 que permite el reconocimiento facial.
• La necesidad de información y consentimiento informado ante el uso de estos sistemas, incluso si se llegan a aplicar y desplegar.
• Incorporación sistemática de observadores de derechos humanos en las actuaciones en frontera.
• Aplicación de tecnologías explicables y auditables, auditoría y control externo de las tecnologías aplicadas, los datos e imágenes almacenadas.
• Para que la tarea de fiscalización y control por parte de la sociedad civil se pueda llevar a cabo de manera rigurosa, los procesos de diseño y pruebas de los sistemas, incluyendo las bases de datos utilizadas para calibrar los algoritmos, deben ponerse a disposición de auditorías independientes y personas afectadas.
ADHESIONES:
– Acollim Cerdanyola-Ripollet – Afroféminas – Alba Sud – Algorace – Algorights – Por una IA aliada de los Derechos Humanos – Alianza por la Solidaridad
– Alternativa Antimilitarista. Moc / ADNV
– Asamblea de Apoyo a Personas Migrantes de Salamanca
– ASPA (Asociación andaluza por la solidaridad y la paz)
– Asociación Mujeres de Guatemala
– Asociación de Mujeres Migrantes y Diversas– Asociación Pro Derechos Humanos Andalucía (APDHA) – Associació Atzavara – arrels – Associació Avizor – Associació Cultural 9 barris – Associació de Software Lliure Decidim – Barcelona Science and Technology Studies Group (STS-b) – Boza Sur – Bit Lab Cultural Cooperativa – Caminando Fronteras – Campanya CIE No – Canòdrom – Ateneu d’Innovació Digital i Democràtica – Caravana Obrim Fronteres – Centre de Drets Humans Irídia – Centre Delàs
– CENTRO INTERNACIONAL PARA LA IDENTIFICACIÓN DE MIGRANTES DESAPARECIDOS-CIPIMD
– CGT Ceuta Acción Social– CGT Melilla – CIEMEN – Centre Internacional Escarré per a les minories ètniques i les nacions – Conciencia Afro – Coordinadora de barrios, Madrid – Coordinadora Obrim Fronteres – DataForGoodBCN – Digital Fems – Donestech – Elite taxi – Europe Cares – Ensorrem Fronteres – Equipo Decenio Afrodescendiente – European Digital Rights (EDRi) – FeminismIA
– Forn de teatre Pa’tothom
– Fotomovimiento– Fundació Autònoma Solidària – Girona Acull – Institut Drets Humans Catalunya – Intered – Justícia i Pau – Kemet Zaragoza – Lafede.cat – Organitzacions per la Justícia Global – La Floresta Contra Fronteres – Maakum Ceuta – Munay Formación Antirracista y Decolonial – No Amb la Guerra – Educació per la pau – Novact
– No Name Kitchen– Núria Social – Observatori de Drets Humans i Empresa – Observatori DESC – OACU – Observatori d’Antropologia del Conflicte Urbà – Observatori d’Ètica en Intel·ligència Artificial de Catalunya – Oxfam Intermon – Plataforma 12D
– Plataforma Benvinguts Refugiats Menorca– Putas Indignadas – Putas Libertarias Raval – Red Acoge – Red de Mujeres Latinoamericanas y del Caribe – REDESSCAN (Red Canaria defensa de los Servicios Sociales) – RegularizaciónYa – Resilience Earth – RidersXDerechos – Rights International Spain – Sant Just Solidari – Servei Civil Internacional de Catalunya (SCI) – Servicio Doméstico Activo (SEDOAC) – Sindicato de Manteros de BCN – Sindicato de Manteros de Madrid – Social Project 4.0 – Solidary Wheels – SOS Racisme Catalunya
– SOS Racismo Galicia– SOS Racismo Madrid – Stop Mare Mortum – Tanquem els CIEs Barcelona – Taxi project – Teatro Sin Papeles – Unitat contra el Feixisme i el Racisme – UCFR
– ViT Foundation (Visualization for Transparency)
– Xarxa de Suport Mutu Alt Empordà
Total: 84
Adhesiones individuales:
Adela Caamaño García
Adrián Rodríguez
Aida Martinez Francos
Albert Sabater Coll
Ana Casanova
Ana Valdivia
Anaïs Madera
Anaïs Vila
Andrea Belén Serrano Paredes
Àngel Querol Prades
Angélica Cuero
Anna Celma
Anna Ramis Assens
Bani Brusadin
Berenice Zambrano
Brenda Navarro
Bru Aguiló
Carla Pan Vilanova
Carla Puertas
Carolina Romero
Cristina Escarmis Homs
Coline Schupfer
Cristina Riera
Daniel García Blanco
David Diaz Garcia
David Moriña
Dora Hardy
Elisabet Roselló Roman // Postfuturear
Eloi Badia
Esther Paniagua Gómez
Fátima Fernández
Faustino Donoso Caro
Feliu Madaula Canadell
Francesca Latini
Francisco
Francisco Sevillano Garcia
Gala Pin
Guadalupe Ponce García
Guillermo Miñones
Helios F. Garcés
Hendaya Miranda
Hontanares Arranz Peña
Houssam Bakkali
Ilia Laura Lorenzo Calvo
Javier Arredondo
Javier Fernández
Javier Sanchez
Joaquina Borrego Laso
Jordi Ayala
Jordi Llurba
Jordi Ortiz I Lombardía
José L. Aznarte (Departamento de IA – UNED)
Josema
Juan Linares-Lanzman
Judith Membrives i Llorens
Julia Baquero Navarra
Júlia Barceló
Júlia Gonzalo
Julie Wark
Khadidjatou Fall
Koldobi Velasco Vázquez
Laura Alonso da Costa
Liliana Arroyo Moliner
Lluís Pastells Ferrer
Maialen Ezkioga
Maite Echarte
Majo Pulido
Manuela Valenzuela
María Angosto González
María Antúnez
María Jesús Monedero Isorna
Maria Jose Calvo
María Salvador
Mariona Planiol
Marita Zambrana Vega
Marta Pareja
Mercedes Zarco
Moha Gerehou
Moisès Subirana Iborra
Nataly Carreño
Nerea Basauri
Nieves Nartínez
Nuria
Núria Pàmies Martorell
Núria Valles
Núria Ramos Geli
Oriol Daviu Castilla
Pablo Aragón
Patricia Cantarell
Patricia del Álamo Retamal
Paula Boet
Paula Casimiro
Paula Guerra Cáceres
Pepa Picas Martínez
Pilar Aguilar Milan
Quique Abad
Ramon Balcells Crusellas
Raquel Bonell
Redwan Baddouh Bejja
Rosalia Molina
Sandra Anitua
Safwan Mahd
Selene Buendia Vilches
Selene Gálvez Langarita
Sergio Espín
Silvia Llanto
Sofia Catala Vidal
Sònia Ros
Stéphane M. Grueso
Teresa Ferré Panisello
Teresa González de Chávez Fernández
Toni Navarro
Thai Jungpanich
Valentín García
Veronika Arauzo
Victor Nave
Violeta Assiego
Yeda Lorenzo Calvo
Youssef M. Ouled
RECOGIDA DE ADHESIONES:
Si quieres adherir tu organización o a título individual, rellena el siguiente formulario. Los datos serán recopilados con el único fin de añadir las adhesiones al manifiesto. Actualizamos el listado manualmente así que puede ser que tardes unas horas en ver tu organización o nombre.